NHÀ VĂN PERU ĐOẠT GIẢI NOBEL

Mario Vargas Llosa, một trong những nhà văn được đánh giá cao nhất trong thế giới nói tiếng Tây Ban Nha, đã đoạt giải Nobel Văn học danh giá.

Viện Hàn lâm Thụy Điển cho hay tác giả 74 tuổi này được vinh danh vì "đã thiết lập được bản đồ kết cấu quyền lực và vẽ lên những hình ảnh sắc nét về sự kháng cự, nổi loạn và thất bại của con người".

Vargas Llosa đã xuất bản hơn 30 tiểu thuyết, kịch bản và tiểu luận, trong đó có "Đàm luận trong Nhà thờ" (Conversation in the Cathedral) và "Ngôi nhà màu xanh" (The Green House). Năm 1995, ông đã đoạt Giải Cervantes, giải văn học danh giá nhất trong cộng đồng nói tiếng Tây Ban Nha.

Ông bắt đầu nổi tiếng trên toàn thế giới trong thập niên 1960 với tiểu thuyết "Thời đại và Anh hùng" (The Time of The Hero).

Vargas Llosa là nhà văn Nam Mỹ đầu tiên đoạt Nobel Văn học kể từ khi Gabriel Garcia Marquez đoạt giải này năm 1982.

Gabriel Garcia Marquez và Mario Vargas Llosa

Sinh ngày 28.3.1936, Mario Vargas Llosa được coi là một trong những nhà văn cấp tiến hàng đâu của văn học Mỹ Latinh hiện đại.

Thời niên thiếu, Llosa theo học tại trường võ bị Leoncio Prado. 15 tuổi, Llosa đã trở thành phóng viên chuyên săn tin tội phạm ban đêm, sau đó theo học tại Đại học San Marcos ở thủ đô Lima. Ít lâu sau, chàng trai gia nhập hàng ngũ cộng sản và chạy trốn với Julia Urquidi, thiếu phụ 33 tuổi người Bolivia là em vợ của chú. Năm 1958, ông được nhận học bổng của Đại học Madrid (Tây Ban Nha) và đi du học ở Châu Âu rồi đến Mỹ sinh sống một thời gian dài.

Cuộc hôn nhân kéo dài 9 năm với Urquidi sau này đã trở thành nguồn cảm hứng để ông viết tiểu thuyết “Dì Julia và kịch tác gia”.Năm 1965 họ ly dị, Vargas Llosa kết hôn với Patricia Llosa, em con cô con cậu, kém ông 10 tuổi. Họ có ba con.

Năm 1967, khi lên nhận giải thưởng Quốc tế R. Gallegos, ông đã có bài phát biểu gây tiếng vang lớn về mối quan hệ mật thiết giữa nhà văn và cuộc sống xã hội. Sau này ông quyết tâm biến những lời nói của mình thành hành động và đã ra tranh cử Tổng thống Peru năm 1990, nhưng bị thất bại.

Tiểu thuyết đầu tay của Llosa có tên “Thành phố và những con chó” (La ciudad y los perros) xuất bản năm 1963 đã gây ra scandal lớn ở Lima, khiến một số người đã công khai đốt sách của ông. Tác phẩm này thuật lại những điều mắt thấy tai nghe, những sự thật trần trụi ở trường võ bị danh tiếng Leoncio Prado và bị giới quân sự Peru coi là sự thóa mạ.

Trong tiểu thuyết “Ngôi nhà xanh” (The Green House) xuất bản năm 1968, Llosa đề cập vấn đề muôn đời là bạo lực và thái độ ghẻ lạnh cùng lúc trong 5 câu chuyện đan xen nhau. Nhà văn đã sử dụng thủ pháp chắp nối rất tinh vi – thay đổi thời gian và địa điểm hành động trong nháy mắt với nhiều quan điểm khác nhau.

Truyện ngắn “Chó cún” (Los cachorros, 1967) thuật lại cuộc sống của một chàng trai bị thiến trong môi trường toàn đàn ông. Tiểu thuyết “Đàm luận trong Nhà thờ” (1969) vạch trần nạn tham nhũng trong xã hội Peru dưới thời độc tài của M. Odria (1948 – 1956). Trong tiểu thuyết “Pantaleón y las visitadoras” (1973) ông lại dùng thể loại châm biếm sâu cay để phơi bày tâm lý quái đản của một số sĩ quan quân đội muốn kiểm soát tất cả mọi thứ, kể cả đời sống tình dục của cấp dưới.

Llosa còn viết truyện trinh thám. Trong “Ai giết Palomino Molero” (Quien mató a Palomino Molero, 1986), thông qua vụ sát hại một ca sĩ trẻ ông lý giải ranh giới mỏng manh của chân lý và công bằng.

Vargas Llosa còn là tác giả của những tiểu thuyết nổi tiếng khác như “Dì Julia và kịch tác gia” (La tía Julia y el escribidor, 1977), Chiến tranh tận thế (La guerra del fin del mundo, 1981), Lịch sử Maita (La historia de Maitá, 1984)...

Vargas Llosa có quan hệ bạn bè thân thiết với nhà lãnh đạo Cuba Fidel Castro, nhà văn Colombia Garcia Marquez. Nhưng sau đó ông bày tỏ những điều không hài lòng đối với cả hai người.

Vargas Llosa lấy cảm hứng sáng tạo chủ yếu từ những vấn đề của Peru, nhưng ông lại ưa thích sống ở nước ngoài và đã có một thời gian dài tự lưu vong. Năm 1994, ông trở thành nhà văn Mỹ Latinh đầu tiên được bầu vào Viện Hàn lâm Tây Ban Nha.

Sau khi thất bại trong cuộc chạy đua tổng thống với Alberto Fujimuri năm 1990, ông thấy thất vọng trước sự ủng hộ của nhân dân đối với chế độ bàn tay sắt của vị tổng thống gốc Nhật. Llosa lại rời bỏ quê hương, nhập quốc tịch Tây Ban Nha, sống ở Madrid và London. Ông giữ một căn hộ áp mái ở Lima có view trông ra Thái Bình Dương, nhưng luôn kín tiếng mỗi khi trở về Peru cho đến tận khi Fujimori đào thoát sang Nhật Bản năm 2000 sau khi bị lật đổ vì để tham nhũng tràn lan trong chính phủ.

Các tác phẩm của Vargas Llosa được dịch ra 31 thứ tiếng.

Entries liên quan:
NOBEL VĂN HỌC 2009 GÂY TRANH CÃI
NOBEL VĂN HỌC LẠI VỀ TAY CHÂU ÂU
CHÂM NGÔN CỦA DORIS LESSING
NHÀ VĂN THỔ NHĨ KỲ ĐOẠT NOBEL VĂN CHƯƠNG 2006

free hit counters