TIẾNG VIỆT ĐANG "DÀI" RA

GS.TS. NGUYỄN ĐỨC DÂN

Trong một chương trình Chào buổi sáng (VTV1) mới đây, viên sĩ quan cảnh sát giao thông trả lời phỏng vấn rằng: “Chúng tôi đã xác định được những cơn mưa kéo dài trên một tiếng đồng hồ hoặc dưới một tiếng đồng hồ gây ngập lụt là 53 điểm”. Sao không nói: “Chúng tôi đã xác định được 53 điểm cứ mưa to là ngập” cho gọn?

Cũng chương trình này, hàng ngày vẫn ra rả “người tham gia giao thông”, “các phương tiện tham gia giao thông”. Sao không nói “người đi lại”, “xe cộ” cho ngắn? Hiện tượng nói dài đang ngày càng trở nên phổ biến trong sách báo và văn bản tiếng Việt hiện nay. Vì sao?

Dai, dài, nhưng an toàn!

Anh dân quân đánh vần chưa thạo chữ quốc ngữ trong truyện Đôi mắt của Nam Cao đã nói thuộc lòng một bài ba giai đoạn kháng chiến phòng ngự, cầm cự, tổng phản công… “dài đến năm trang giấy”. Những người này cứ nói ra “là thấy đề nghị, yêu cầu, phê bình, cảnh cáo, thực dân, phát xít, phản động, xã hội chủ nghĩa, dân chủ với cả tân dân chủ nữa…” (trích Đôi mắt, 1948).

Cách nay 63 năm đã xuất hiện trên cửa miệng người dân bình thường những khái niệm cao xa mấy ai hiểu hết ý nghĩa này. Sáu, bảy thập kỷ là khoảng thời gian tạo ra hai thế hệ, đủ dài để hình thành thói quen nói năng đúng giáo điều mà không cần hiểu thấu đáo. Điều này dẫn tới hệ luỵ là xã hội hình thành thói quen chấp nhận, tư duy thụ động, không muốn lật lại nghĩa lý của từ ngữ, câu chữ, khái niệm và lập luận khi tiếp nhận văn bản. Vả lại, nếu ai đó muốn bình luận sẽ tạo ra những lời nghịch nhĩ và trở thành “người có vấn đề”.

Kết quả là người ta lo nói năng an toàn, cầm giấy phát biểu theo những giáo điều, dần dần hình thành thói quen kết luận mà không chú ý tới lý lẽ thuyết phục. Nhiều người nghèo đi về ngôn từ và tư duy, nhưng vẫn cần thể hiện mình. Vậy là sinh ra lối nói sang trọng với nhiều từ Hán – Việt nhưng lại không hiểu thấu đáo và những câu hùng hồn dài dòng rỗng nghĩa.

Những lối nói dư thường gặp

Qua phim truyền hình và một số chương trình truyền hình gần đây, có thể bắt gặp những lối nói dư sau:

Dùng lặp hai từ Hán – Việt và thuần Việt đồng nghĩa: như “Nạn rải đinh tái xuất hiện trở lại” (Chào buổi sáng, 6.5.2011). Tái xuất hiện là xuất hiện trở lại. Nói nạn rải đinh “xuất hiện trở lại” là đủ. Và “Mời các bạn nghe những tin tức cập nhật đầu tiên trong ngày” (Chào buổi sáng, 13.1.2010). “Cập nhật” là trong ngày. Nói “tin tức đầu tiên trong ngày” là đủ. Nguyên nhân chính của loại dư quá phổ biến này là trong nhận thức của người Việt hiện nay, nghĩa của nhiều yếu tố Hán – Việt đã “mờ” đi nên nhiều người không thấy “dư” nữa.

Lặp lại những diễn đạt đồng nghĩa: như “Mục đích cô đến đây để làm gì?” (phim Cuộc gọi lúc 0 giờ, tập 18, VTV3). Sao không biên tập thành “Cô đến đây làm gì?” cho gọn? Lại nữa: “Chắc có lẽ là vậy” (phim Cuộc gọi lúc 0 giờ, tập 19). “Chắc” và “có lẽ” là hai từ thể hiện hành vi phỏng đoán một khả năng không chắc chắn. Nói “Chắc vậy” hoặc “Có lẽ vậy” là đủ.

Đưa vào lời nói những yếu tố đương nhiên tồn tại: như “Anh xin lỗi! Anh đã tát vào má em” (phim Sự quyến rũ của người vợ, VTV3, 1.6.2011). Một khi mở bàn tay đánh vào má thì gọi là “tát”, đánh vào mông gọi là “phát”, đánh vào mồm miệng gọi là “vả”, đánh vào tai gọi là “bạt”. Vậy nói “Anh xin lỗi! Anh đã tát em” là đủ.

Nói dư thành sai: như “Ở Việt Nam chủ yếu có mấy loại gấu? Gợi ý: hai, ba hay bốn?” (Đấu trường 100, VTV3, 30.5.2011). Đáp án (lời MC): “Hai. Không có thêm loại gấu nào nữa đâu”. Từ “chủ yếu” khiến câu hỏi định lượng này mang tính xác suất. Đáp án “hai” khiến người nghe nghĩ rằng còn một loại gấu thứ ba (thứ yếu) nữa. Dù 99,9% gấu ở Việt Nam là hai loại gấu ngựa và gấu chó thì vẫn có 0,1% thuộc loại gấu thứ ba. Nói như MC “Không có thêm loại gấu nào nữa đâu” là không chuẩn. Còn như, nếu chỉ có hai loại gấu thì từ “chủ yếu” làm câu hỏi trên sai.

Ví dụ khác: “Sáng tác này của Trần Hoàn vào năm nào: a) 1948, b) 1958, hay c) 1968?” Đội A: 1958. Lời MC: “Đáp án này hoàn toàn sai”; Đội B: 1948. Lời MC: “Vâng, hoàn toàn chính xác!” (Trò chơi âm nhạc, VTV3, 29.7.2011). Nếu 1948 là hoàn toàn chính xác, 1958 là hoàn toàn sai thì năm nào là chính xác không hoàn toàn, năm nào là sai không hoàn toàn? MC nói dư từ “hoàn toàn”.

Dùng chập những cụm từ đồng nghĩa: như “Một nữ tử tù trốn thoát, điều này chưa từng xảy ra bao giờ từ trước đến nay” (phim Nữ tử tù, VTV3, 17.5.2009). “Chưa từng” là chưa bao giờ và cũng là từ trước đến nay chưa xảy ra. Vì vậy, câu trên dư chập ba. Có ba cách nói ngắn hơn: “điều này chưa xảy ra bao giờ”; “điều này chưa từng xảy ra” và “điều này từ trước đến nay chưa xảy ra”.

Thói quen nói năng đúng giáo điều mà không cần hiểu thấu đáo dẫn tới hệ luỵ là hình thành thói quen chấp nhận, tư duy thụ động, không muốn lật lại nghĩa lý của câu chữ, khái niệm và lập luận khi tiếp nhận văn bản. Đây là nguyên nhân chính dẫn tới lối nói dư thừa.

Nguồn:
Tiếng Việt đang “dài” ra!

web counter

ĐƯA NGÔN NGỮ CHAT VÀO TỪ ĐIỂN TIẾNG VIỆT

GS.TS NGUYỄN ĐỨC DÂN

Trong thời đại hiện nay, hầu hết những người dùng máy vi tính không ít thì nhiều, đều đã từng “chat” – chuyện trò thân mật – trên bàn phím. Động từ tiếng Anh này có từ thế kỷ 15.

Ngôn ngữ chat có những đặc điểm gì? Điều này phụ thuộc vào ba yếu tố chủ yếu: nhu cầu về tốc độ chat, quan hệ giữa những người chat, mục đích và những nội dung đề cập.

Nhu cầu về tốc độ

Nói thì nhanh nhưng viết thì chậm. Nhu cầu thông tin nhanh trong khi chat dẫn tới hiện tượng rút gọn cả về ngữ pháp lẫn từ vựng. Rút gọn càng nhiều càng tốt miễn sao người giao tiếp hiểu được thông tin truyền đi. Nhằm thông tin nhanh, đã xuất hiện những từ tắt chính quy và không chính quy. Trong những văn bản chat và tin nhắn tiếng Anh gặp rất nhiều hiện tượng rút gọn thành những từ tắt (acronym), nhiều từ xuất hiện trước kỷ nguyên internet.

Một số hiện tượng rút gọn được dùng trên mạng theo ngôn ngữ theo ý tưởng QWERTY (những chữ đầu tiên trên bàn phím vi tính) là ngôn ngữ hoà kết (blendings): ebook (→ electronic + book); 2moro (→ tomorrow); 2nite (→ tonight); B4 (→ before); B2B (→ Business to Business), B2C (→ Business to Customer)...

– Rút gọn ngữ pháp: ASL? (→ what is your age, sex, location? – bạn bao nhiêu tuổi, giới tính, ở đâu?) Mar...d or sing? (→ Are you married or single? – Bạn có gia đình chưa?)

– Chỉ dùng các chữ đầu: OMG (→ Oh My God – Chúa ơi!); tbh (→ To be honest: Thành thật mà nói); ntn (→ như thế nào), sn (→ sinh nhật), a (→ anh); e (→ em); ty (→ tình yêu). Ví dụ: “Hum ni là sn of e và là ngày kỷ niệm 4 ty of chúng mình. A còn nhớ không a?” (Hôm nay là sinh nhật của em và là ngày kỷ niệm cho tình yêu của chúng mình. Anh còn nhớ không anh?)

– Lược bớt con chữ: bi g (bây giờ); ko (không)...

– Dùng số thay chữ: 8 (tám); 4 (four, đôi khi for); 0 (không)… Ví dụ: “Mấy pà 8 zì mà 8 hoài thía? 4 tui 8 với coi nè” (Mấy bà tám gì mà tám hoài thế? Cho tôi tám với coi nè).

– Dùng ký hiệu: ~ (những ); # (khác). Ví dụ: “Em mún có ~ kái # mới cơ” (Em muốn có những cái khác mới cơ).

Quan hệ giữa những người chat

Mối quan hệ giữa những người chat dẫn tới đặc điểm văn hoá của ngôn ngữ chat. Khi những người quen biết có quan hệ bạn bè, gia đình, thầy trò, đồng nghiệp, bạn hàng… chat với nhau, khi người viết blog có vị trí xác định trong xã hội thì ngôn ngữ chat được dùng đúng những chuẩn mực văn hoá – xã hội như yêu cầu của cuộc nói chuyện trực tiếp bằng lời. Nhưng trong những cuộc chat mà phần lớn những người chat dùng nickname – biệt danh – và không biết nhau thì đây là những giao tiếp không cần có không gian văn hoá về tôn ti, thứ bậc tuổi tác, vị trí xã hội, nhu cầu lịch sự, giữ thể diện… Lúc đó khả năng xuất hiện thứ ngôn ngữ vô văn hoá rất cao. Người chat sẵn sàng nói xấu nhau, tung tin thất thiệt, xưng hô bừa bãi, chỉ cần hơi trái ý là nặng lời thoá mạ, mắng chửi nhau, nói năng tục tĩu… gây ra những văn bản chat, những trang blog xấu xa. Xã hội dị ứng với loại ngôn ngữ chat này.

Mục đích và những nội dung được đề cập

Những cuộc chat của giới trẻ 8X, 9X nhằm nói theo cách vui nhộn những thông tin riêng tư đồng thời muốn khẳng định mình, sẽ dẫn tới thứ ngôn ngữ chat lạ hoá tiếng Việt, mà xã hội đặc biệt quan tâm và lo lắng chúng làm biến dị tiếng Việt.

Lạ hoá tiếng Việt bình thường theo cách: a) dùng xen tiếng nước ngoài; b) dùng phương ngữ tuỳ tiện; c) dùng những ký tự lạ, biến đổi tuỳ tiện con chữ; d) thay đổi, rút gọn tuỳ tiện âm đầu, thanh điệu, nguyên âm, âm cuối trong một vần. Như: “Pùn nhủ mún chít mà zẫn fải học” (Buồn ngủ muốn chết mà vẫn phải học); “Tua^n` naizz` hum~ koa’ gi` dang’ ke^~… hum~ lum` dc gi` hit” (Tuần này hổng có gì đáng kể… hổng làm được gì hết)…

Vui nhộn theo cách nói vần như đọc vè và tạo ra những từ khó hiểu, hoặc vô nghĩa: “ngu như cái xe… lu”, “xinh như con tinh tinh”, “nhí nhảnh như con cá cảnh”…

Lạ hoá theo cách dùng từ ngữ 3T (Ta – Tàu – Tây) lẫn lộn: “Say rượu rồi lại Livơphun (Liverpool) ra đấy hả?” (Say rượu rồi lại phun ra đấy hả?); “Còn nói nữa à, hôm nay tao “phiu chờ” (future) mày “đầu lâu” quá nên đi học vội vội vàng vàng, bị liptông (Lipton) một phát vẫn chưa hết cay “chim cú” đây này” (Hôm nay tao chờ mày lâu quá nên đi học vội vội vàng vàng, bị tông một phát vẫn chưa hết cay cú đây này).

Với những thông tin riêng tư cần giữ bí mật đặc biệt, trước hết với bố mẹ, người chat phải dùng tiếng lóng. Nếu là tiếng lóng dùng trong một nhóm xã hội như thế hệ 8X hoặc 9X thì vẫn có “mật mã” của nó. Thứ tiếng lóng riêng cho hai người thì không có quy luật, và dẫn tới những quái dị ngôn từ, rất khó phát hiện nội dung.

Có những từ ngữ chat nghiêm chỉnh không chỉ tồn tại trong thế giới online mà đang thâm nhập cả vào đời sống hàng ngày, được nhiều người chấp nhận. Xã hội cũng đã dần “thích nghi” với chúng. Ý thức được điều này, có không ít những từ viết tắt, tiếng lóng được dùng phổ biến trong các dịch vụ chat hay tin nhắn đã chính thức có mặt trong Từ điển OED (Oxford English Dictionary). Tiếng Việt không là ngoại lệ. Chỉ cần hai luận án tiến sĩ về đề tài này – ngôn ngữ chat và tiếng lóng – chúng ta có thể xác định được những từ ngữ chat thông dụng cần được coi là những đơn vị của tiếng Việt hiện nay và tương lai, để chính thức đưa vào từ điển tiếng Việt.

Nguồn:
Đưa ngôn ngữ chat vào từ điển tiếng Việt!

web counter

NHỮNG TỪ THỜI THƯỢNG

GS.TS NGUYỄN ĐỨC DÂN

Xã hội luôn luôn vận động, xuất hiện những khái niệm mới, nổi lên những vấn đề mới là trung tâm chú ý của dư luận. Theo đó, hàng loạt từ mới xuất hiện, có những từ mang hơi thở của thời cuộc.

Tâm lý chuộng lạ và khuynh hướng làm sang

Ngôn ngữ là một phương tiện thể hiện phẩm chất trí tuệ con người. Muốn khẳng định mình qua ngôn từ, không ít người thích dùng những từ mới lạ. Bởi vậy không tránh khỏi những khuynh hướng lạm dụng từ ngữ mới. Bắt đầu có từ được dùng theo cách rất lạ. Người khác thấy hay, thấy ngồ ngộ, mới lạ bèn đua nhau dùng theo, đua nhau “chưng diện” từ này trong lời nói và bài viết. Họ sử dụng chúng như là những “mốt” nói mới nhằm tô điểm cho trí tuệ.

Cuối thập kỷ 80 thế kỷ trước, trên các phương tiện truyền thông ở Liên Xô đầy rẫy từ “perestrojka” (sự cải tổ). Tiếp đó danh từ “pljuralism” (chủ nghĩa đa nguyên), một danh từ mới nhập từ tiếng Anh (pluralism), tiếng Pháp (pluralisme) thời cải tổ, xuất hiện rất nhiều. Chứng cứ cho điều này là trong quyển Từ điển tiếng Nga nổi tiếng, bản in năm 1982, của S.I. Ozhegov hoặc trong Từ điển cấu tạo từ tiếng Nga, xuất bản năm 1978 của A.N. Tikhonov đều chưa có danh từ “pljuralism”.

Sau Đại hội IV của Đảng Cộng sản Việt Nam, xuất hiện cụm từ “làm chủ tập thể”. Từng có lúc, trên các trang báo nhan nhản những “làm chủ tập thể”. Sau Đại hội VI, “làm chủ tập thể” được dùng ít dần đi; thay vào đó là “đổi mới tư duy” và “những việc cần làm ngay”. Ở thập kỷ 1970, nếu trong bài viết hoặc đăng đàn diễn giảng ai mà không nói “làm chủ tập thể” là “trình độ lý luận còn thấp”. Nửa cuối thập kỷ 1980, ở đâu cũng “đổi mới tư duy”. Không nhắc tới cụm từ này là người ta chưa yên tâm, chưa chứng tỏ mình nhạy bén và có năng lực.

Nhiều kết hợp lạ là những đặc sản xã hội, gây bất ngờ trong nhận thức và nhanh chóng thành cụm từ mới lạ. Chẳng hạn, từ “khiêm tốn” biểu thị thái độ con người. Có ai đó dùng nó để biểu thị thuộc tính. NQT viết trên báo PN: “Tôi là một người có chiều cao hơi khiêm tốn”. Thấy một kết hợp lạ hay hay, ấy thế là thành ra cái mốt “khiêm tốn”: “đồng lương khiêm tốn”, “bộ quần áo khiêm tốn”, “ngôi nhà khiêm tốn”… Trong chuyện thường ngày trên TT, ngày 24.9.1998 Bút Bi viết: “Nhớ hồi quận 3 bắt đầu dọn dẹp bia ôm, con đường kề bên uỷ ban quận này chỉ có một “nhà hàng đặc sản”. Bây giờ con đường này có vô số nhà hàng đặc sản karaoke máy lạnh, tha hồ cho các đấng mày râu đến dự thi… “bàn tay vàng”. Đọc đến đoạn này, sinh viên trường V cười nghiêng ngả. Tôi nghĩ đó là ngày sinh chính thức trên báo chí của “bàn tay vàng” (ai biết nó sinh sớm hơn xin chỉ giùm!)

Xã hội luôn luôn có khuynh hướng vay mượn từ nước ngoài, mặc dù vẫn có những từ ngữ đồng nghĩa. Vay mượn phần vì chuộng lạ, có yếu tố kích thích, bắt mắt, nhưng còn vì những từ ngữ vay mượn này phản ánh được những sắc thái mới. Trong tiếng Nga đã có từ “korennoj” (thuộc về gốc rễ, nền tảng) nhưng tiếng Nga vẫn nhập từ “radical” của tiếng Anh và Pháp để thành tính từ “radical’nyj” đồng nghĩa với “korennoj”. Và “radical’nyj” còn thêm nghĩa cấp tiến.

Người Việt cũng vậy. Báo chí TP.HCM thời nay dẫn đầu cả nước khuynh hướng “Anh hoá” nhiều từ vay mượn đã được phiên âm. Chúng ta đã từng phiên âm an-bom; chạy sô, sô diễn, sôlô; đăng-xinh; xì-tốp… nhưng hiện nay người ta thích dùng nguyên ngữ album; solo, show, live show; stop; dancing. Thậm chí, “Anh hoá” cả các từ vay mượn đã được Việt hoá: Nói bán xôn, bán xon (mượn tiếng Pháp solde) xưa rồi, phải là sale, on sale, sale off mới sang và sành điệu!

Sáo ngữ: những lối mòn

Cái gì lạm dụng rồi cũng thành bình thường, nhiều quá hoá nhàm, và kết quả là lượng thông tin của từ bị giảm đi, nghĩa bị mòn đi. Những từ mới lạ trở thành sáo ngữ. Khi trung tâm chú ý của xã hội thay đổi thì sáo ngữ cũng nhanh chóng thay đổi. Rồi những từ ngữ mới khác lại xuất hiện.

Cùng thời với “đổi mới tư duy”, trong đường lối hoạch định chính sách rộ lên những từ kinh tế vĩ mô, vi mô; hộp đen; đầu vào, đầu ra… Không hiểu bản chất của một khái niệm nhưng thấy thiên hạ dùng nhiều thì cũng cố mà dùng cho có vẻ “trình độ”, “thức thời”. “Nói như lời ông Trần Đình Hoan là […] không còn quy hoạch cán bộ theo kiểu “chiếc hộp đen” như trước nữa mà thay bằng “sân chơi bình đẳng...” (TTCN, 1.6.2003). GS Hoàng Tuỵ đã phê phán sự lạm dụng từ ngữ này. Từ “hộp đen” trên báo chí ít hẳn đi, nó được trả lại đúng vị trí trong những bài viết về lý thuyết thông tin.

Lớp từ thời thượng sau Đại hội VII là kinh tế thị trường, kinh tế trang trại, cổ phần hoá… rồi những phần mềm, internet, thị trường chứng khoán, nền kinh tế tri thức… Những từ này nay trở thành bình thường. Mặc dầu từ “điện tử” đã xuất hiện từ lâu, nhưng từ năm 2002, mới nở rộ lên những “Chính phủ điện tử”, “bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn điện tử”, “công dân điện tử”, “cử tri điện tử” rồi “nghị viện điện tử cho toàn cầu”, “Quốc hội điện tử”...

Mấy từ thời thượng hiện thời

Hiện nay buôn bán phát triển nên “thương hiệu” trở thành mốt, bị lạm dụng, lan sang nhiều ngành mà ở đó không có chuyện kinh doanh buôn bán gì cả: “Bà đã giúp làm tăng thương hiệu Sarkozy”; ông đã làm nên một “thương hiệu Putin”. Những chính khách, những nguyên thủ quốc gia có buôn bán gì đâu mà thương hiệu? Trong lĩnh vực giáo dục cũng vậy. Người ta quyết tâm “xây dựng thương hiệu khoa báo chí và truyền thông”, “xây dựng thương hiệu trường chuyên X”... Nhà trường, sao phải xây dựng “thương hiệu” mà không là xây dựng “học hiệu”? Không rõ thiên hạ có dùng thương hiệu Harvard, Oxford, Cambridge không?

Gần đây nhất là những từ “tầm nhìn”, “tái cơ cấu”... Người ta hoạch định những đề án, những công trình, những chiến lược với tầm nhìn 30 năm, 40 năm… Phải có tầm nhìn 50 năm để làm đường sắt cao tốc. Rồi sách “Việt Nam tầm nhìn 2050”. Tầm nhìn nào cho khu đô thị Trung Yên Hà Nội mới xây hiện đại kiểu Pháp, sau trận mưa lớn (2008) đã biến thành sông hồ? Tầm nhìn nào cho những công trình giao thông vừa bàn giao đã xuất hiện nhiều chục “hố tử thần”?

Chúng ta đang tái cơ cấu Vinashin. Nay mai liệu có “tái cơ cấu EVN” khi tập đoàn Điện lực Việt Nam đang đứng ở “chân tường” (TT, 11.1.2011)? Và còn tái cơ cấu những gì nữa?

Nguồn:
Những từ thời thượng

free hit counters

BẢO VỆ TIẾNG VIỆT TRÊN THẾ GIỚI ẢO

TRUNG DŨNG

Với sự bùng nổ của mạng toàn cầu, thông điệp bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt đã được truyền đi và dần trở thành những phong trào rầm rộ trên thế giới ảo, ở mọi “mặt trận” từ trang tin điện tử, diễn đàn đến nhật ký trực tuyến cá nhân (blog)… Điều đặc biệt là tác giả của phong trào ấy, lại là những bạn trẻ thuộc thế hệ 8X, 9X.

“Luật” bảo vệ tiếng Việt trên mạng

Trước tình trạng viết sai chính tả, sử dụng ngôn ngữ tuỳ tiện, lậm ngoại ngữ… nhiều diễn đàn đã ban hành “luật” sử dụng tiếng Việt và kêu gọi các thành viên nghiêm túc thực hiện. Hình thức xử lý, tuỳ theo mức độ vi phạm, có thể bị xoá bài viết hoặc xoá tài khoản…

Trên diễn đàn www.toantin.org/forums, Cyclic – một thành viên ban điều hành – thông báo: “Trong khoảng thời gian gần đây, mình nhận thấy có khá nhiều lỗi xuất hiện tràn lan trong các bài viết của diễn đàn”. Cyclic thống kê, đó là các lỗi do sơ ý (không viết hoa đầu câu, viết câu không có dấu câu, viết sai chính tả…), các lỗi cố ý (sử dụng ngôn ngữ 9X, viết tiếng Việt không dấu…) “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt là không dễ nhưng cần phải làm. Ta nên bắt đầu từ những việc dễ như sửa những lỗi về chính tả, ngữ pháp. Đề nghị chúng ta cùng nhau thực hiện việc này. Cách làm rất đơn giản: mỗi bạn hãy đọc cẩn thận lại bài viết của mình một (vài) lần và sửa chữa những lỗi sai trước khi đăng”, Cyclic đề nghị. Theo quy định của diễn đàn này, các bài viết vi phạm sẽ bị xoá mà không cần thông báo. Tương tự, diễn đàn dành cho giới trẻ diendan.goonline.vn ban bố quy định: “Bài viết bằng tiếng Việt có dấu, không sử dụng ngôn ngữ chat, viết tắt như: iu nhiu lúm, kiu ji, cai rì co?, mo+ ho+...” Những bài viết làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt “có thể phạt thẻ, khoá chủ đề, đóng chủ đề, xoá bài viết”.

Phong trào bảo vệ tiếng Việt, xuất phát từ những diễn đàn thu hút đông đảo cư dân mạng như ttvnol.com, vozforums.com, sinhhocvietnam.com, www.vietmba.com... rồi nhanh chóng lan toả tới nhiều diễn đàn khác. Đặc biệt, cả diễn đàn của học sinh, đối tượng “sính” dùng ngôn ngữ chat, cũng vào cuộc. “Việc xử lý tệ nạn viết sai chính tả là vấn đề đau đầu ở nhiều diễn đàn. Gần đây, một số diễn đàn lớn đã trị được tệ nạn này bằng kỷ luật nghiêm khắc, kết quả này đang giúp dấy lên tinh thần “giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” trong cộng đồng online, đặc biệt là các diễn đàn học thuật.

Diễn đàn cũng đã khuyến nghị các thành viên không dùng ngôn ngữ chat, xoá những bài vi phạm, tuy vậy, hiện nay vẫn còn nhiều “sạn” về ngôn ngữ tồn tại, nên việc này sẽ được nâng lên mức cao hơn” – đó là thông báo của ban quản trị diễn đàn chuyenhungvuong.net/diendan. Diễn đàn này còn gắt gao hơn khi cấm tất cả các bài viết cố tình dùng tiếng địa phương, dùng số thay cho chữ cái, viết tắt những từ hoặc cụm từ không được sử dụng trong ngôn ngữ chính thống… Tất cả các bài viết vi phạm “đều sẽ bị xoá ngay, không cần giải thích”. Cùng cách làm đó, diễn đàn mạng Ngôi Nhà Chung còn ra “tuyên ngôn”: “Để tiếng Việt đẹp muôn đời, những ngôn ngữ chat xin mời bỏ qua”!

Các diễn đàn của người trẻ khác như www.sinhhocvietnam.com/forum, vietscholar.org, 9a6chilang.4ulike.com, vnxitin.com, teenhaugiang.com/forum, www.bmt7.vn/forum... cũng trở thành những “mặt trận” của phong trào bảo vệ tiếng Việt với quy định và hình thức chế tài nghiêm minh. “Tôi và các bạn sẽ rất khó chịu khi đọc một bài viết với đầy lỗi chính tả hoặc đá gà đá vịt mấy từ tiếng Anh bồi… Chúng ta hãy tôn trọng chính mình trước khi muốn được người khác tôn trọng”, một thành viên diễn đàn www.sinhhocvietnam.com/forum kêu gọi.

Cùng học lại tiếng Việt

Nhiều diễn đàn còn mở hẳn các chuyên mục để dạy tiếng Việt, trao đổi, mổ xẻ những vấn đề liên quan đến tiếng Việt. Diễn đàn Trái tim Việt Nam (ttvnol.com/tiengviet), thu hút hàng ngàn người truy cập mỗi ngày đã mở hẳn chuyên mục Tiếng Việt – một góc nhỏ cho những người muốn giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Đây được coi là nơi cư dân mạng “bắt giò” những lỗi chính tả, từ vựng, ngữ pháp ở các văn bản, khẩu hiệu, thậm chí cả các bài báo.

“Tiếng Việt – một nỗi ưu tư”, đó là thông điệp trên địa chỉ mạng www.hoctiengviet-online.com. Đi kèm với thông điệp ấy là lời nhắn nhủ: “Xin vui lòng cho biết ý kiến về nỗi ưu tư của quý vị về tiếng Việt”. Đây là trang mạng dạy tiếng Việt trực tuyến gồm các mục bài học, chỉ dẫn, tra từ ngữ và người học có thể thử trình độ của mình sau khi kết thúc một mục bài. Cùng mục đích dạy tiếng Việt như hoctiengviet, nhiều trang mạng khác còn hướng tới trang bị kiến thức từ vựng, ngữ pháp, từ điển tiếng Việt… như svnhanvan.org/forum, ngonnguhoc.org/forum...

Điều đặc biệt là “phong trào” bảo vệ tiếng Việt không chỉ xuất hiện ở những trang mạng của dân chuyên ngành như ngôn ngữ hay khoa học – xã hội mà lan toả ra các diễn đàn ít liên quan, như diễn đàn toán – tin, kiểm toán, cá cảnh, trò chơi trực tuyến, thể hình, ẩm thực, sưu tập tem… Ở đó, hoặc họ lập ra một chủ đề riêng mang tên “Gìn giữ sự trong sáng của tiếng Việt”; hoặc đưa ra các vấn đề “nóng” đang được dư luận quan tâm, như: ngôn ngữ chat của học sinh, sính ngoại ngữ… để luận bàn.

Phổ biến nhất vẫn là việc đăng lại những bài viết có chủ đề bảo vệ tiếng Việt để ai nấy cũng được đọc, thảo luận và có nhìn nhận chín chắn hơn khi viết lách. Chẳng hạn, loạt bài sáu kỳ Ngược đãi tiếng Việt trên báo Sài Gòn Tiếp Thị (từ số 113, ngày 5.10.2009) đã được hàng chục diễn đàn, trang tin điện tử, nhật ký trực tuyến… trích đăng, tạo ra những “diễn đàn con” với những cuộc trao đổi, tranh luận về tiếng nói dân tộc như: forum.hiv.com.vn, vozforums.com, vietstamp.net.vn…

Yêu tiếng Việt, đâu nhất thiết phải làm những việc to tát mà nhiều khi, chỉ cần có chút ý thức trước khi viết cũng đã thể hiện tình yêu đó rồi. Và những tương tác tích cực như vậy trên thế giới ảo, là những hành động cụ thể nhất để bảo vệ tiếng Việt.

BONUS

Tiếng Việt. Nhạc: Lê Tâm, thơ: Lưu Quang Vũ
Biểu diễn: Ngô Hồng Quang

Nguồn:
Bảo vệ tiếng Việt trên thế giới ảo

free hit counters

NGƯỜI HÀ NỘI SÁNG TẠO TỪ MỚI

Hoàng Ngọc Hiến

…Ở Đại học Harvard, theo lời mời của GS Huệ Tâm Hồ Tài, Chủ nhiệm Ban Nghiên cứu Đông Á, tôi nói chuyện với các bạn đồng nghiệp và sinh viên về một số hiện tượng đáng chú ý trong văn học Việt và Tiếng Việt hiện đại. Một sự bất ngờ là điều được cử tọa chú ý và thảo luận sôi nổi là chuyện vui tôi kể về sự sáng tạo từ của người Hà Nội. Tôi nhận thấy cứ vài ba năm người Hà Nội lại sáng tạo ra một từ mới hoặc một cách diễn đạt mới - bao giờ cũng độc đáo, hóm hỉnh và lan tràn rất nhanh trong lời ăn tiếng nói hàng ngày.

Nói về ưu điểm của mình, người Hà Nội nói là “hơi bị” ưu điểm. Người Hà Nội không nói: “Tôi nhảy giỏi” mà lại nói “Tôi nhảy hơi bị giỏi”. Người Hà Nội không nói: “Tôi giỏi tiếng Anh” mà lại nói: “Tôi hơi bị giỏi tiếng Anh”. Người Hà Nội không nói “Đôi giầy của tôi là giày xịn” mà nói: “Đôi giầy của tôi hơi bị xịn”…

Đã “hơi” lại còn “bị”, quả là hai lần khiêm tốn. Nói về ưu điểm của mình mà lại “hơi bị”, dường như có sắc thái hóm hỉnh, tự trào - “Tôi hơi bị nhảy cảm”, “Tôi tiếp thu hơi bị nhanh”, “Trí nhớ tôi hơi bị tốt”, “Tôi hơi bị khỏe”… Với cách diễn đạt này, cả Hà Nội đang trở nên khiêm tốn, mà cũng không hẳn là khiêm tốn.

Cũng thời gian gần đây, người Hà Nội nói gì cũng “vô tư”, cái gì cũng “vô tư”. Mời một người bạn đi uống bia và anh ta nhận lời: “Được, tôi đi ngay! Vô tư!” mà không nhận lời cũng “vô tư”! Khen hay chê đều “vô tư” cả. Bài này tốt, đăng “vô tư”! Bài này kém, không đăng được, “vô tư đi!”; Từ “vô tư” ở cửa miệng người Hà Nội mang nhiều sắc thái: Hóm hỉnh, hồn nhiên, cởi mở…

Dù là tranh thủ hay thách thức người đối thoại, bao giờ cũng vui vẻ, thân tình. Qua lời nói thân tình của người Hà Nội, “vô tư” từ một đạo đức cao xa đã trở nên gần gũi, thoải mái, thỏa đáng… Ai cũng có thể vô tư, cả Hà Nội trở nên vô tư… Một bước tiến thực sự về tinh thần do phép màu nhiệm của ngôn từ.

Buổi hôm ấy, cử tọa bắt mấy từ của người Hà Nội rất nhanh. Lúc ra về nói chuyện với một cháu Việt kiều, thấy cháu nói tiếng Việt không sõi, tôi hỏi: “Cháu có hiểu những điều tôi nói hôm nay không ?” cháu nhoẻn miệng cười và trả lời: “Cháu hơi bị hiểu. Chú nói chuyện vui lắm. Muốn nghe chú nói nữa.” “Vô tư đi!”

Mấy năm gần đây, người Hà Nội thích dùng từ “hoành tráng”. Cái gì cũng có thể “hoành tráng”. Hỏi người Hà Nội “Hoành tráng là gì?” chắc nhiều người lúng túng. Nhưng xem ra họ dùng từ này rất trúng. Bát phở thông thường giá hăm nhăm ngàn, nay có một bát phở giá một trăm năm mươi ngàn thì chẳng có cách nói nào tốt hơn gọi nó là một bát phở “hoành tráng”.

Mỗi người như gửi vào từ này một “sắc thái” riêng thể hiện ở ánh mắt, nụ cười khi nói, và chính “sắc thái” đó làm tăng sức thuyết phục cho ý nghĩa của từ được sáng tạo hồn nhiên. Đây cũng là một biểu hiện của cái vẫn được gọi là “tài hoa” của người Hà Nội.

Nguồn
Cứ vài ba năm, người Hà Nội lại sáng tạo ra một từ mới… - TẠP CHÍ TIA SÁNG

free hit counters

ĐẦU XUÂN XEM VÀ NGHE "TIẾNG VIỆT"

Cách đây một năm, tôi đã post trên blog của mình bài giới thiệu ca khúc "Tiếng Việt". Bài hát được nhạc sĩ Nguyễn Lê Tâm phổ thơ của Lưu Quang Vũ và do nhạc sĩ Ngô Hồng Quang thể hiện.

Nguyễn Lê Tâm là họa sĩ, nổi danh với vai trò nhạc sĩ và ca sĩ cùng ban nhạc "Đồng hồ báo thức" từ cách đây hơn 1 thập niên. Giờ công việc chính của anh là trình bày báo, nhưng vẫn luôn đau đáu với âm nhạc.

Ngô Hồng Quang là nghệ sĩ đàn nhị, hiện là giảng viên Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Gắn bó với âm nhạc dân tộc, song Quang còn mạnh bạo thử nghiệm cây đàn nhị với các thể loại nhạc rock, jazz và tạo ra những hiệu ứng thật bất ngờ trong CD "Quang".



Một năm sau bản thu audio "Tiếng Việt", Nguyễn Lê Tâm và Ngô Hồng Quang cho ra đời video "Tiếng Việt" với những khuôn hình thuần Việt, chắc chắn đòi hỏi rất nhiều công phu trong quá trình dàn dựng. Đặc biệt trong phim có sự diễn xuất của cậu con trai chưa đầy 2 tuổi của nhạc sĩ Nguyễn Lê Tâm.

Hy vọng, "Tiếng Việt" sẽ đem lại dư vị ngọt ngào cho tất cả chúng ta nhân dịp đầu Xuân.


Download bài hát Hành Khúc Thổ Nhĩ Kỳ
BONUS: Hành khúc Thổ Nhĩ Kỳ qua tiếng đàn nhị của Ngô Hồng Quang

Tham khảo:
GIÁP TẾT NGHE "TIẾNG VIỆT"
Ngô Hồng Quang: Tôi sẽ dùng nhị chơi Rock - LAO ĐỘNG
Ngô Hồng Quang: Rút lòng nhả mấy cung tơ - Bay vút
Nguyên bản "Tiếng Việt" của Lưu Quang Vũ

free hit counters

GIÁP TẾT NGHE "TIẾNG VIỆT"

Qua blog của nhà thơ Dạ Thảo Phương , thấy giới thiệu bài hát "Tiếng Việt" của nhạc sĩ Nguyễn Lê Tâm do nghệ sĩ đàn nhị kiêm ca sĩ Ngô Hồng Quang trình bày.

Một bài hát cho thật nhiều cảm xúc.

Giáp Tết, bận rộn, nhưng mọi người bỏ ra 4 phút 42 giây để nghe bài này một lần nhé.

TIẾNG VIỆT

Nhạc: Nguyễn Lê Tâm
Thơ: Lưu Quang Vũ
Ca sĩ: Ngô Hồng Quang

A... í a... í a... a á... í a...
Trái đất rộng bao thứ tiếng (í a)
Tiếng (í a) Việt quê ta
Hồn nhiên lời nói thánh thót như tiếng đàn, lời ca ơ
tiếng đàn lời ca... tiếng đàn
Mỗi sớm dậy, thân thiết nghe bốn bề
Người (a í a) qua đường chung tiếng Việt cùng tôi.

Chưa thành chữ viết (í a) đã (í a) vẹn tròn lời nói
Vầng trăng cao, đêm cá bơi biệt tăm (ơ)
sao mờ biệt tăm, sao mờ
Ôi tiếng Việt như đất cày, như lụa óng (í a) tre ngà, mềm mại như tơ.

A... a í a... a í a... a á... a í a...
Ôi tiếng Việt, tiếng Việt, tiếng Việt
Đẹp như lụa, như tơ... đẹp như lụa, như tơ... (ơ).
Mát lịm tiếng suối (í a) theo (í) mây gọi về
Đường xa một tiếng nhớ (ơ)
Kìa nón ai thẳm xa (ơ) bên trời... thẳm xa bên trời

Tiếng cha dặn khi lũ về bão dội
Cánh nôi mơ màng giọng mẹ à ơi...

Phiêu bạt xa lắc (í a) cuối (í a) bể cùng trời
Người ơi, người có gọi khẽ tiếng Việt trong những đêm dài
(trong những đêm dài, trong những đêm dài...).

Ai lỡ đường quên giống nòi, gốc nguồn
Trông (í a) tiếng Việt quay về cùng tôi
Ai lỡ đường quên giống nòi gốc nguồn
Trông (í a) tiếng Việt quay về cùng tôi...

A í a... a í a... a í a...

Ngô Hồng Quang (Nhị)
Việt Hồng (Nguyệt)
Thuý My (Tam Thập Lục)
Hồng Hạnh (Tranh)
Khắc Huấn (Trống)
Tống Đức Cường (Piano)
Đức Minh (Đàn Môi)

NGHE "TIẾNG VIỆT" TẠI ĐÂY

THAM KHẢO:
Ngô Hồng Quang: Tôi sẽ dùng nhị chơi Rock - LAO ĐỘNG

TIẾNG NAM

Năm tôi lên 9 tuổi, thì miền Nam được giải phóng. Thời đó, tất cả miền Bắc đều ngóng về miền Nam, nơi mà những người cha, người chồng, người anh, người em sẽ trở về.

Trẻ con miền Bắc chắc ai cũng biết bài hát "Miền Nam em dừa nhiều/Miền Nam em dứa nhiều/Miền Nam em dừa thơm/Miền Nam em khoai bùi"...

Tiếng Nam qua giọng đọc của phát thanh viên Việt Khoa trên làn sóng của Đài tiếng nói Việt Nam thân thương lắm.

Sau năm 1975, mọi thứ từ miền Nam ùa ra miền Bắc. Thật ngỡ ngàng mà cũng thật thân thiết. Người Bắc hình như tiếp cận với mọi thứ của miền Nam nhanh hơn, hồ hởi hơn. Cải lương miền Nam được bà con miền Bắc đón nhận nhiệt liệt.

Có thời phim ảnh của Xí nghiệp Phim Tổng hợp TP Hồ Chí Minh được cả nước đón xem. Những ngôi sao điện ảnh thời bấy giờ như Hương Xuân, Thùy Liên, Thúy An, Lý Huỳnh, Chánh Tín, Thẩm Thúy Hằng, Thương Tín, Trần Quang, Bích Liên, Phạm Anh... nổi tiếng như cồn.

Giọng nói ngọt ngào của người Nam Bộ qua các vở cải lương và các bộ phim đi vào lòng khán giả cả nước. Tôi vẫn nhớ thời đó các anh thanh niên mơ có người yêu nói giọng ngọt ngào như Thùy Liên và Thúy An trong phim "Mùa gió chướng".

Người Bắc mê tiếng Nam đến nỗi có thời bất cứ phim nào sản xuất ở Hà Nội đều phải lồng tiếng Nam mới có người xem. Các ca sĩ Hà Nội cũng học cách phát âm bằng tiếng Nam cho sành điệu.

Người Bắc đi vào Nam làm ăn nhiều, mỗi lần về thăm quê lại mang theo những từ mới và cả ngữ điệu theo cách nói của người miền Nam. Thế nên, tiếng miền Nam ngày một lan tỏa trong đời sống thường nhật của người dân Bắc. Và quả thực, có những từ mà người Nam dùng khó mà thay thế được bằng từ tương đương của người Bắc.

NHẬU là một từ mà bây giờ người Bắc dùng nhiều và khó kiếm được từ nào phù hợp hơn để thay thế.

HUỴCH TOẸT cũng hơn từ "nói thẳng" của miền Bắc. "Huỵch toẹt" tượng thanh hơn, cho thấy hành động rất mạnh, rất rõ ràng mà từ tương đương trong tiếng Bắc không thể có được.

Còn gì mô tả chính xác hơn một người ốm không ra ốm, khỏe không ra khỏe, lờ và lờ vờ, chẳng chịu làm gì, lượn lờ như một cái bóng, bằng cụm từ 'XÌU XÌU ỂNH ỂNH"?

CÀ CHỚN, nghe vui tai và dễ thương hơn so với từ "láo", "mất dạy"!

Và còn rất nhiều ví dụ khác.

Tiếng miền Nam nghe thật dễ thương phải không?

Ảnh chỉ có tính chất minh họa.

NGÔN NGỮ SEXY

Ngày xửa ngày xưa, tức là cách đây hơn 20 năm, tình cờ ngồi xem chương trình "Cái gì? Ở đâu? Bao giờ?" trên Đài truyền hình trung ương Liên Xô (chương trình này đến nay vẫn hot trên ORT của Nga) thấy người dẫn chương trình ra câu hỏi: "Ngôn ngữ nào giàu nhạc điệu nhất thế giới?". Nhóm các nhà thông thái (znatoki) thảo luận và đi đến quyết định: "Tiếng Việt".

Ngồi xem trước màn hình mà tôi giật mình vì phát kiến này.

Nhưng khi người dẫn chương trình khẳng định phương án trả lời này là đúng, thì tôi còn kinh ngạc hơn. Hoá ra trước nay mình không hề biết điều này. Từ kinh ngạc chuyển sang tự hào trước các bạn sinh viên Nga ở cùng ký túc xá: Tiếng Việt giàu nhạc điệu nhất thế giới đấy nhé!

Ngày xưa người ta đã từng tổng kết: Tiếng Nga là tiếng nói của văn chương, tiếng Pháp dùng để nói với người yêu, tiếng Đức dùng để nói với kẻ thù... Rất đúng.

Nay bổ sung thêm vài nhận xét về các ngôn ngữ khác từ quan điểm cá nhân:

- Tiếng Anh: Ngôn ngữ bình dân. Cả thế giới nói tiếng Anh, mỗi dân tộc nói một kiểu. Singlish nói ở Singapore và Malaysia rất buồn cười. Thailish, Vietlish, Chi(na)lese... đang làm cho tiếng này ngày một bình dân.

- Tiếng Nga: Ngôn ngữ khoa học. Những công trình khoa học viết bằng tiếng Nga bao giờ cũng chặt chẽ, chính xác và ít khi khiến người đọc phải hiểu sai nghĩa. Nhưng tiếng Nga dạo này bị Anh hoá trầm trọng. Giới nhà giàu mới phất rất khoái chêm tiếng Anh vào tiếng Nga.

- Tiếng Tây Ban Nha: Ngôn ngữ hội hè. Nếu tự nhiên lọt vào giữa một đám đông người nói tiếng Tây Ban Nha, sẽ có cảm giác đang dự một ngày hội nào đó. Họ nói líu lo, vui lắm, dường như bản chất của thứ ngôn ngữ ấy là niềm vui.

- Tiếng Italia: Ngôn ngữ gợi tình. Chao ôi, nghe tiếng Italia, thấy nó sexy khủng khiếp. Ngay cả tiếng phát thanh viên vô cảm ở sân bay cũng sexy. Không tin bà con cứ coi "Cinema Paradiso" hay "Marlena" mà xem.

- Tiếng Hoa: Ngôn ngữ elite. Trước mình không thích tiếng Hoa, nghe cứ eo éo, khó chịu. Nhưng nay thì thay đổi thái độ sau lần đi dự Festival of Tourism ở Hàn Quốc. Lúc đầu mọi người đều nói tiếng Anh cả, ai cũng chan hoà vui vẻ. Nhưng rồi đến hôm chiêu đãi, thấy họ cứ tụ tập thành từng nhóm nói chuyện với nhau, trật khấc mình. Lảng vảng quanh từng nhóm thì thấy họ sử dụng thứ tiếng khác... Tiếng Hoa phổ thông (Mandarin).

Hoá ra tiếng Anh chỉ là để hello, how are you thôi, còn đến lúc nói chuyện làm ăn, tâm tình, thì thương gia Châu Á chuyển sang tiếng Hoa hết.

Đi học tiếng Hoa thôi!

free hit counters

LỘN CỔ TẦNG 2

Sau khi tham khảo ý kiến mọi người, tôi xin giải thích các cụm từ của thời bao cấp nêu trong entry trước.

- LỘN CỔ TẦNG 2. Áo sơ mi thường được mặc đến khi sờn hết cả cổ áo. Nhưng đến lúc đó nó cũng chưa được vứt đi. Chiếc cổ được đem lộn mặt sờn vào trong, đưa mặt trong ra ngoài. Dịch vụ "lộn cổ" có thể được thực hiện ở tiệm may, tiệm sửa quần áo, hoặc ở một gia đình. Trong trường hợp này, nhà làm dịch vụ "lộn cổ" ngự ở tầng 2 của ngôi nhà.

- BÍCH (TÍCH) KÊ GỐI MÔNG: Quần dùng lâu dễ bị sờn hoặc rách ở mông, đầu gối. Người thợ may sẽ dùng một miếng vải đồng màu, đặt vào phía trong rồi may chỉ theo hình xoáy trôn ốc. Chiếc quần trở nên lành lặn và được sử dụng tiếp.

- GIẶT LÀ NHUỘM. Câu này chủ yếu gây khó hiểu đối với người miền Nam. Nó quảng cáo 3 dịch vụ khác nhau gồm giặt, là (ủi) và nhuộm. Là trong trường hợp này không phải là là, mà là là (ủi). Phức tạp quá (he he).

- GIA CÔNG QUY GAI QUY XỐP. Gia công nói theo ngôn ngữ hiện đại là "outsource". Còn quy gai quy xốp là hai loại bánh (sang trọng) mà thời bao cấp chỉ được ăn vào dịp lễ Tết hoặc cưới xin. Nhưng không phải nơi nào cũng bán các loại bánh này. Thế là nảy sinh ra những lò nướng bánh. Người nào có đủ các nguyên vật liệu như bột mỳ, trứng, bơ, đường, sữa, vanilla... thì mang đến cơ sở nướng bánh, họ sẽ gia công cho quy gai, quy xốp.

- XAY BỘT TRẺ EM. Câu này thì không khó hiểu lắm.

Bổ sung một số cụm từ hay mà mọi người đề xuất:
- THU MUA NÔNG (LÔNG) SẢN PHỤ: Khuê đề xuất
- VÁ 9 XĂM LỐP: Metalari đề xuất
- CỬA HÀNG CHẤT ĐỐT THANH NIÊN: Quỳnh Vy đề xuất
- ĐỔI BÚN: Viettory đề xuất
- HỢP TÁC XÃ SẢN XUẤT THƯƠNG BINH: Myselfvn đề xuất

TỪ NGỮ THỜI BAO CẤP

Hàng chục triệu trai thanh gái lịch chẳng bao giờ biết đến những nối khổ thời bao cấp. Chẳng biết chuyện xếp hàng mua gạo (ảnh), mua dầu, mua rau muống. Chẳng biết chuyện lội hồ hái rau, vớt bèo, nấu cám nuôi lợn...

Thôi ôn nghèo kể khổ làm gì? Thời bao cấp có khối chuyện vui. Ít nhất là từ ngữ. Xin kể ra đây mọi người cùng cười cho vui...

Thời bao cấp, đi ra đường ta sẽ gặp những tấm biển quảng cáo dịch vụ như thế này... Đố mọi người biết là gì?

- LỘN CỔ TẦNG 2. Có phải là từ tầng hai ngã lộn cổ xuống đất?

- BÍCH KÊ GỐI MÔNG. Cái gì? Sao lại kê gối và mông? Thế còn bích là gì?

- GIẶT LÀ NHUỘM. Sao giặt lại có thể là nhuộm được nhỉ?

- GIA CÔNG QUY GAI QUY XỐP. Gia công thì rõ rồi. Nhưng quy gai, quy xốp là gì?

- XAY BỘT TRẺ EM. Oái, cho trẻ em vào cối xay ra thành bột à?

Đố mọi người biết những cụm từ trên có nghĩa như thế nào?

Ai biết thêm những cụm từ nào đặc trưng của thời bao cấp thì viết vào comment nhá.